Reverse Engineering aplikacji mobilnych i webowych – jak to działa i do czego służy?
Reverse Engineering aplikacji mobilnych i webowych – jak to działa i do czego służy?
Wprowadzenie
Reverse engineering, czyli inżynieria wsteczna, to proces analizowania struktury i działania oprogramowania w celu zrozumienia jego kodu, mechanizmów oraz zabezpieczeń. Technika ta jest stosowana zarówno przez ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa, jak i przez programistów oraz badaczy chcących zidentyfikować luki w zabezpieczeniach, odzyskać utracony kod lub analizować działanie konkurencyjnych rozwiązań.
W tym artykule omówimy, jak działa reverse engineering aplikacji mobilnych i webowych, jakie narzędzia są najczęściej używane oraz jakie aspekty prawne warto uwzględnić.
1. Czym jest reverse engineering?
Reverse engineering to proces polegający na analizie gotowego oprogramowania, bez dostępu do jego kodu źródłowego, w celu jego zrozumienia, modyfikacji lub zabezpieczenia.
Zastosowania reverse engineering
🔹 Analiza bezpieczeństwa – identyfikacja luk i podatności w oprogramowaniu
🔹 Testy penetracyjne – wykrywanie sposobów atakowania aplikacji
🔹 Odzyskiwanie kodu – rekonstrukcja utraconych fragmentów aplikacji
🔹 Badanie konkurencyjnych rozwiązań – analiza metod działania innych aplikacji
🔹 Tworzenie modyfikacji i ulepszeń – np. w przypadku gier mobilnych
📌 Przykład: Reverse engineering jest często wykorzystywany w badaniach nad malware (złośliwym oprogramowaniem), aby zrozumieć, jak działa wirus i jak można go zwalczyć.

2. Reverse engineering aplikacji mobilnych
Aplikacje mobilne mogą być analizowane zarówno na Androidzie, jak i iOS-ie, choć w przypadku iOS jest to trudniejsze ze względu na bardziej rygorystyczne zabezpieczenia.
2.1. Narzędzia do reverse engineering aplikacji mobilnych
🔹 Android Debug Bridge (ADB) – interakcja z urządzeniem Android
🔹 APKTool – dekompilacja plików APK
🔹 JD-GUI – odczytanie kodu Java w aplikacjach Androidowych
🔹 Frida – dynamiczna analiza kodu aplikacji w czasie rzeczywistym
🔹 Objection – narzędzie do testowania zabezpieczeń aplikacji mobilnych
🔹 Ghidra – dekompilacja kodu maszynowego i analiza aplikacji
2.2. Jak przebiega reverse engineering aplikacji na Androida?
1️⃣ Pobranie pliku APK
- Plik APK można pobrać bezpośrednio z urządzenia lub z Google Play przy użyciu specjalnych narzędzi.
2️⃣ Dekompilacja APK
- Za pomocą APKTool można zdekompilować plik APK i uzyskać dostęp do kodu aplikacji w formacie Smali.
3️⃣ Analiza kodu
- Wykorzystując JD-GUI, można przeanalizować kod Java aplikacji i zobaczyć, jak działa.
4️⃣ Testowanie zabezpieczeń
- Narzędzia takie jak Frida pozwalają dynamicznie analizować działanie aplikacji i przeprowadzać testy penetracyjne.
📌 Przykład: Jeśli aplikacja mobilna przechowuje hasła w postaci niezaszyfrowanej, reverse engineering może pomóc w wykryciu tej podatności i jej eliminacji.
3. Reverse engineering aplikacji webowych
W przypadku aplikacji webowych analiza jest nieco inna, ponieważ kod HTML, CSS i JavaScript jest dostępny w przeglądarce, ale kluczowe części logiki biznesowej znajdują się na serwerze.
3.1. Narzędzia do reverse engineering aplikacji webowych
🔹 Burp Suite – testowanie zabezpieczeń aplikacji webowych
🔹 Fiddler – analiza ruchu sieciowego
🔹 Wireshark – przechwytywanie pakietów danych
🔹 Developer Tools (Chrome, Firefox) – analiza kodu źródłowego i API
🔹 SQLmap – wykrywanie podatności SQL Injection
3.2. Jak analizować aplikacje webowe?
1️⃣ Przechwytywanie ruchu sieciowego
- Burp Suite lub Fiddler mogą przechwytywać i analizować zapytania oraz odpowiedzi HTTP/HTTPS.
2️⃣ Analiza API
- Jeśli aplikacja komunikuje się z serwerem przez API, można sprawdzić, czy nie przesyła wrażliwych danych w sposób niezabezpieczony.
3️⃣ Testowanie podatności XSS i SQL Injection
- Narzędzia takie jak SQLmap pozwalają wykryć podatności na ataki SQL Injection.
📌 Przykład: Jeśli aplikacja przechowuje hasła w postaci zwykłego tekstu (plaintext), reverse engineering może pomóc zidentyfikować ten problem i zasugerować jego poprawienie.
4. Legalność reverse engineering – czy to zgodne z prawem?
Nie każde wykorzystanie reverse engineering jest legalne. W większości krajów analiza oprogramowania na własne potrzeby (np. w celach badawczych) jest dozwolona, ale modyfikacja i dystrybucja zmienionego kodu może naruszać licencje i prawa autorskie.
4.1. Kiedy reverse engineering jest legalny?
✅ Analiza bezpieczeństwa – testowanie podatności własnej aplikacji
✅ Edukacja i badania naukowe – np. badania nad malware
✅ Odzyskiwanie utraconego kodu – rekonstrukcja usuniętych lub uszkodzonych plików
4.2. Kiedy reverse engineering jest nielegalny?
❌ Modyfikowanie i rozpowszechnianie aplikacji – np. zmiana kodu i sprzedaż pirackich wersji
❌ Łamanie zabezpieczeń DRM – omijanie systemów chroniących treści cyfrowe
❌ Analiza kodu konkurencyjnych aplikacji w celu kradzieży technologii
📌 Wniosek: Jeśli planujesz przeprowadzać reverse engineering, upewnij się, że nie narusza on licencji i praw autorskich.
Podsumowanie
🔹 Reverse engineering to potężne narzędzie do analizy i testowania bezpieczeństwa aplikacji mobilnych oraz webowych.
🔹 Za pomocą odpowiednich narzędzi, takich jak APKTool, JD-GUI, Burp Suite czy Wireshark, można zrozumieć, jak działa oprogramowanie i zidentyfikować jego słabe punkty.
🔹 Analiza kodu aplikacji webowych i mobilnych może pomóc w wykrywaniu podatności, testowaniu bezpieczeństwa i odzyskiwaniu danych.
🔹 Reverse engineering musi być stosowany zgodnie z prawem – nielegalne jest m.in. łamanie zabezpieczeń DRM i modyfikowanie oprogramowania bez zgody producenta.
👉 Czy korzystałeś kiedyś z reverse engineering? Jakie narzędzia są Twoimi ulubionymi? Podziel się swoją opinią w komentarzach! 🚀