1000 przydatnych poleceń Linux
Linux

1000 przydatnych poleceń Linux

Dzisiaj rozpoczynamy niezwykłą podróż, podczas której zgłębimy tajniki terminala Linux za pomocą aż 1000 przydatnych poleceń.

1000 przydatnych poleceń Linux
1000 przydatnych poleceń Linux

Spis treści

Rozdział 1: Zarządzanie Plikami i Katalogami

Polecenia Podstawowe:

  1. ls – Wyświetl zawartość bieżącego katalogu.
  2. cd [ścieżka] – Przejdź do innego katalogu.
  3. cp [źródło] [cel] – Skopiuj plik lub katalog.
  4. mv [źródło] [cel] – Przenieś lub zmień nazwę pliku/katalogu.
  5. rm [nazwa_pliku] – Usuń plik.
  6. mkdir [nazwa_katalogu] – Utwórz nowy katalog.
  7. touch [nazwa_pliku] – Utwórz nowy pusty plik.

Polecenia Zaawansowane:

  1. find [ścieżka] -name [nazwa_pliku] – Znajdź plik po nazwie.
  2. grep [tekst] [nazwa_pliku] – Przeszukaj plik w poszukiwaniu tekstu.
  3. du -sh [ścieżka] – Wyświetl rozmiar katalogu.

Rozdział 2: Diagnostyka i Monitoring Systemu

Narzędzia Diagnostyczne:

  1. top – Wyświetl listę procesów i ich obciążenie.
  2. htop – Interaktywna wersja polecenia top.
  3. free -h – Wyświetl dostępne zasoby pamięci.
  4. df -h – Pokaż informacje o wolnym miejscu na dysku.
Czytaj  Jak Naprawić Uszkodzony MBR w Linuxie

Narzędzia Monitorujące:

  1. iotop – Monitoruj aktywność wejścia/wyjścia na dyskach.
  2. nload – Monitoruj użycie przepustowości sieci.

Rozdział 3: Bezpieczeństwo i Uprawnienia

Zarządzanie Uprawnieniami:

  1. chmod [uprawnienia] [nazwa_pliku] – Zmiana uprawnień pliku.
  2. chown [nowy_właściciel] [nazwa_pliku] – Zmiana właściciela pliku.

Bezpieczeństwo Systemu:

  1. ufw – Zarządzanie prostym firewall’em.
  2. fail2ban – Monitoruj i blokuj nieudane próby logowania.

Rozdział 4: Sieć i Komunikacja

Komunikacja Sieciowa:

  1. ping [adres_ip] – Sprawdź dostępność hosta w sieci.
  2. traceroute [adres_ip] – Śledź trasę pakietu przez sieć.
  3. netstat -tuln – Wyświetl otwarte porty.

Konfiguracja Interfejsów:

  1. ifconfig – Wyświetl informacje o interfejsach sieciowych.
  2. ip addr show – Alternatywa dla ifconfig.

Rozdział 5: System i Konfiguracja

Konfiguracja Systemu:

  1. uname -a – Wyświetl informacje o systemie.
  2. lshw – Pokaż szczegółową konfigurację sprzętową.
  3. date – Wyświetl bieżącą datę i godzinę.

Zarządzanie Pakietami:

  1. apt update – Zaktualizuj listę pakietów.
  2. apt install [nazwa_pakietu] – Zainstaluj nowy pakiet.

Rozdział 6: Programowanie w Terminalu

Środowisko Programistyczne:

  1. gcc [plik.c] -o [plik_wyjściowy] – Kompiluj program w języku C.
  2. python [plik.py] – Uruchom interpreter Pythona.
  3. javac [plik.java] – Kompiluj program w języku Java.
  4. ./[plik_wyjściowy] – Uruchom skompilowany program.

Zarządzanie Kodem Źródłowym:

  1. git init – Inicjalizuj nowe repozytorium Git.
  2. git clone [adres_repozytorium] – Sklonuj repozytorium Git.
  3. git add [nazwa_pliku] – Dodaj plik do repozytorium.
  4. git commit -m “[komentarz]” – Zatwierdź zmiany.

Rozdział 7: Narzędzia Deweloperskie

Debugowanie i Profilowanie:

  1. gdb [plik_wyjściowy] – Debugger dla programów C/C++.
  2. strace [polecenie] – Śledź wywołania systemowe podczas działania programu.
  3. valgrind [polecenie] – Analizuj pamięć i wykrywaj wycieki.

Edytory Tekstowe dla Programistów:

  1. vim [nazwa_pliku] – Otwórz plik w edytorze Vim.
  2. nano [nazwa_pliku] – Otwórz plik w edytorze Nano.
  3. emacs [nazwa_pliku] – Otwórz plik w edytorze Emacs.

Rozdział 8: Bazy Danych w Terminalu

MySQL:

  1. mysql -u [użytkownik] -p – Zaloguj się do MySQL.
  2. SHOW DATABASES; – Wyświetl dostępne bazy danych.
  3. USE [nazwa_bazy]; – Wybierz bazę danych.

PostgreSQL:

  1. psql -U [użytkownik] -d [nazwa_bazy] – Zaloguj się do PostgreSQL.
  2. \l – Wyświetl dostępne bazy danych.
  3. \dt – Wyświetl tabele w bieżącej bazie.

Rozdział 9: Narzędzia Systemowe dla Administratorów

Monitorowanie Systemu:

  1. sar – Zbieraj i raportuj statystyki systemowe.
  2. htop – Monitoruj i interaktywnie zarządzaj procesami.

Zdalne Zarządzanie:

  1. ssh [użytkownik]@[adres_ip] – Zdalne logowanie się na serwer.
  2. scp [lokalny_plik] [użytkownik]@[adres_ip]:[zdalna_ścieżka] – Kopiuj pliki przez SSH.

Rozdział 10: Automatyzacja Zadań

Skrypty Bash:

  1. #!/bin/bash – Nagłówek skryptu Bash.
  2. chmod +x [nazwa_skryptu.sh] – Nadaj prawa wykonywania skryptowi.
  3. ./[nazwa_skryptu.sh] – Uruchom skrypt.

Zadania Cron:

  1. crontab -e – Edytuj zadania crona.
  2. @reboot [polecenie] – Uruchom polecenie przy starcie systemu.

Rozdział 11: Narzędzia Systemowe dla Administracji Siecią

Konfiguracja Interfejsów Sieciowych:

  1. ip link show – Wyświetl informacje o interfejsach sieciowych.
  2. ifconfig [interfejs] up/down – Włącz/Wyłącz interfejs sieciowy.

Narzędzia Diagnostyczne:

  1. tcpdump – Przechwytuj i analizuj pakiety w czasie rzeczywistym.
  2. nmap [adres_ip] – Skanuj otwarte porty na danym hoście.
Czytaj  Uprawnienia plików i katalogów w Linuksie

Rozdział 12: Bezpieczeństwo i Ochrona Danych

Szyfrowanie Plików i Katalogów:

  1. gpg –encrypt [nazwa_pliku] – Zaszyfruj plik za pomocą GPG.
  2. gpg –decrypt [nazwa_pliku.gpg] – Rozszyfruj plik GPG.

Bezpieczne Połączenia Sieciowe:

  1. ssh-keygen -t rsa -b 4096 – Wygeneruj klucze SSH.
  2. ssh-copy-id [użytkownik]@[adres_ip] – Skopiuj klucz publiczny na zdalny serwer.

Firewall i Filtracja Ruchu:

  1. iptables – Konfiguruj reguły firewalla.
  2. ufw allow [numer_portu] – Pozwól na ruch na określonym porcie.

Rozdział 13: Administracja Użytkownikami

Zarządzanie Użytkownikami:

  1. useradd [nazwa_użytkownika] – Dodaj nowego użytkownika.
  2. passwd [nazwa_użytkownika] – Zmień hasło użytkownika.
  3. userdel -r [nazwa_użytkownika] – Usuń użytkownika z katalogiem domowym.

Grupy Użytkowników:

  1. groupadd [nazwa_grupy] – Dodaj nową grupę.
  2. usermod -aG [nazwa_grupy] [nazwa_użytkownika] – Dodaj użytkownika do grupy.

Rozdział 14: Monitorowanie i Logowanie

Logi Systemowe:

  1. journalctl – Przeglądaj dzienniki systemowe.
  2. tail -f /var/log/[nazwa_pliku] – Śledź aktualizacje logów w czasie rzeczywistym.

Monitorowanie Zasobów:

  1. iotop – Monitoruj aktywność wejścia/wyjścia na dyskach.
  2. htop – Interaktywny monitor zasobów systemowych.

Rozdział 15: Virtualizacja

VirtualBox:

  1. VBoxManage startvm [nazwa_vm] – Uruchom maszynę wirtualną z poziomu terminala.
  2. VBoxManage controlvm [nazwa_vm] poweroff – Wyłącz maszynę wirtualną.

Docker:

  1. docker run [nazwa_obrazu] – Uruchom kontener Docker.
  2. docker ps -a – Wyświetl listę wszystkich kontenerów.

Rozdział 16: Narzędzia Pomocnicze

Przeglądanie Plików i Katalogów:

  1. cat [nazwa_pliku] – Wyświetl zawartość pliku.
  2. head -n [liczba_linii] [nazwa_pliku] – Wyświetl początkowe linie pliku.

Wyszukiwanie i Filtracja Tekstu:

  1. grep [tekst] [nazwa_pliku] – Znajdź linie zawierające określony tekst.
  2. awk ‘{print $2}’ [nazwa_pliku] – Wyświetl drugą kolumnę z pliku.

Rozdział 17: Narzędzia Graficzne w Terminalu

Wyświetlanie Grafik:

  1. feh [nazwa_pliku_obrazu] – Wyświetl obraz za pomocą feh.
  2. asciiview [nazwa_pliku_obrazu] – Wyświetl obraz w formie ASCII.

Edycja Grafik:

  1. convert [plik_wejściowy] [plik_wyjściowy] – Konwertuj format obrazu.
  2. ffmpeg -i [plik_wejściowy] [plik_wyjściowy] – Konwertuj i edytuj pliki wideo.

Rozdział 18: Zabawa i Ciekawostki

Gry w Terminalu:

  1. ninvaders – Gra w inwazję kosmitów.
  2. bastet – Gra w Tetris z losowym ustawieniem kolorów.

Ciekawostki:

  1. cowsay “Tekst” – Krowa wyświetlająca tekst.
  2. fortune – Wyświetl losowe przysłowie.

Rozdział 19: Konfiguracja Systemu i Shell

Konfiguracja Bash:

  1. nano ~/.bashrc – Edytuj plik konfiguracyjny Bash.
  2. source ~/.bashrc – Załaduj zmiany z pliku konfiguracyjnego bez restartu.

Zmiana Powłoki:

  1. chsh – Zmień domyślną powłokę użytkownika.
  2. echo $SHELL – Wyświetl aktualnie używaną powłokę.

Rozdział 21: Narzędzia Administracyjne dla Systemów Linux

Systemd:

  1. systemctl start [usługa] – Uruchom usługę systemd.
  2. journalctl -xe – Sprawdź szczegóły błędów w systemie.

Powłoka Bash:

  1. echo $PATH – Wyświetl ścieżki do folderów, w których system szuka programów.
  2. history – Wyświetl historię używanych poleceń.
  3. alias [nowa_komenda]=”[stara_komenda]” – Twórz aliasy dla poleceń.

Rozdział 22: Narzędzia Pomocne w Codziennej Pracy

Zarządzanie Zadaniami:

  1. nohup [polecenie] & – Uruchom polecenie w tle, niezależnie od sesji terminala.
  2. at [czas] [polecenie] – Uruchom polecenie w określonym czasie.

Pomoc w Zadaniach Administracyjnych:

  1. man [polecenie] – Przeczytaj podręcznik dla określonego polecenia.
  2. info [polecenie] – Przeczytaj dodatkowe informacje na temat polecenia.
Czytaj  Jak sprawdzić model dysku twardego Linux

Rozdział 23: System Kontroli Wersji (VCS)

Git:

  1. git status – Sprawdź status zmian w repozytorium.
  2. git diff – Wyświetl zmiany w plikach.

Subversion:

  1. svn checkout [URL_repozytorium] – Sklonuj repozytorium Subversion.
  2. svn commit -m “[komentarz]” – Zatwierdź zmiany w repozytorium.

Rozdział 24: Kursywa i Kolory w Terminalu

  1. echo -e “\e[1;31mTekst w kolorze czerwonym\e[0m” – Wyświetl tekst w kolorze.
  2. echo -e “\e[3mTekst kursywą\e[0m” – Wyświetl tekst kursywą.

Rozdział 25: Zdalny Dostęp i Transfer Plików

SSH:

  1. scp [plik] [użytkownik]@[adres]:[ścieżka_docelowa] – Kopiuj plik przez SSH.
  2. sshfs [użytkownik]@[adres]:[ścieżka_docelowa] [punkt_montowania] – Montuj zdalny katalog.

Rsync:

  1. rsync -av [źródło] [cel] – Synchronizuj katalogi lokalne i zdalne.

Rozdział 26: Narzędzia dla Sieciowców

Wireshark:

  1. wireshark – Uruchom analizator pakietów graficznie.
  2. tshark – Uruchom analizator pakietów w trybie tekstowym.

Netcat:

  1. nc -l -p [port] – Nasłuchuj na określonym porcie.
  2. nc [adres] [port] – Nawiąż połączenie do określonego adresu i portu.

Rozdział 27: Inne Ciekawe Narzędzia

Pandoc:

  1. pandoc [plik_wejściowy] -o [plik_wyjściowy] – Konwertuj dokumenty między różnymi formatami.

Curl:

  1. curl [adres_url] – Pobierz zawartość strony internetowej.
  2. curl -o [nazwa_pliku] [adres_url] – Pobierz plik do określonego folderu.

Rozdział 28: Systemy Monitoringu i Raportowania

Nagios:

  1. nagios – Uruchom interfejs Nagios.
  2. nrpe – Instaluj klienta NRPE do monitorowania zdalnych systemów.

Rozdział 29: Praca z Archiwami

Tar:

  1. tar -czvf [archiwum.tar.gz] [katalog] – Kompresuj katalog do pliku tar.gz.
  2. tar -xzvf [archiwum.tar.gz] – Rozpakuj archiwum tar.gz.

Rozdział 30: Polecenia Administracyjne dla Linuxa

APT (Advanced Package Tool):

  1. apt upgrade – Zaktualizuj zainstalowane pakiety.
  2. apt autoremove – Usuń nieużywane pakiety.

YUM (Yellowdog Updater, Modified):

  1. yum install [nazwa_pakietu] – Zainstaluj nowy pakiet.
  2. yum remove [nazwa_pakietu] – Usuń pakiet z systemu.

Rozdział 31: Shell Scripting i Automatyzacja Zadań

Tworzenie Skryptów Bash:

  1. #!/bin/bash – Nagłówek skryptu Bash.
  2. $1, $2, … – Przechwytywanie argumentów skryptu.
  3. if [ warunek ]; then … fi – Instrukcja warunkowa.

Pętle i Iteracje:

  1. for i in {1..5}; do … done – Pętla for.
  2. while [ warunek ]; do … done – Pętla while.

Funkcje w Bash:

  1. function nazwa() { … } – Deklaracja funkcji.
  2. return wartość – Zwracanie wartości z funkcji.

Rozdział 32: Praca z Relacyjnymi Bazami Danych

MySQL:

  1. mysql -u [użytkownik] -p – Logowanie do MySQL.
  2. CREATE DATABASE [nazwa_bazy]; – Tworzenie nowej bazy danych.
  3. GRANT ALL PRIVILEGES ON [nazwa_bazy]. TO ‘[użytkownik]’@'[adres_ip]’;* – Nadawanie uprawnień użytkownikowi.

PostgreSQL:

  1. psql -U [użytkownik] -d [nazwa_bazy] – Logowanie do PostgreSQL.
  2. CREATE USER [użytkownik] WITH PASSWORD ‘[hasło]’; – Tworzenie nowego użytkownika.
  3. ALTER DATABASE [nazwa_bazy] OWNER TO [nowy_właściciel]; – Zmiana właściciela bazy danych.

Rozdział 33: Praca z Kontenerami Docker

Zarządzanie Kontenerami:

  1. docker ps – Wyświetl listę działających kontenerów.
  2. docker stop [nazwa_kontenera] – Zatrzymaj kontener.
  3. docker rm [nazwa_kontenera] – Usuń kontener.

Budowanie Obrazów:

  1. docker build -t [nazwa_obrazu] [ścieżka_do_Dockerfile] – Budowanie obrazu.
  2. docker push [nazwa_obrazu] – Wysyłanie obrazu do rejestru Docker.

Rozdział 34: Systemy Kontroli Wersji w Pracy Zespołowej

Git Branching:

  1. git branch – Wyświetl listę dostępnych gałęzi.
  2. git checkout [nazwa_gałęzi] – Przełącz się na inną gałąź.
  3. git merge [nazwa_gałęzi] – Scalanie zmian z innej gałęzi do aktualnej.

Konflikty i Rozwiązywanie Ich:

  1. git status – Sprawdź status repozytorium.
  2. git diff [plik] – Wyświetl różnice w pliku.
  3. git mergetool – Otwórz narzędzie do rozwiązywania konfliktów.

Rozdział 35: Konfiguracja i Tuning Systemu Linux

Sysctl:

  1. sysctl -p – Załaduj ustawienia sysctl z pliku.
  2. sysctl -a – Wyświetl wszystkie dostępne ustawienia.

Tuning I/O Systemu:

  1. echo deadline > /sys/block/[device]/queue/scheduler – Zmień algorytm planowania I/O.
  2. echo 1 > /proc/sys/vm/drop_caches – Wyczyść pamięć podręczną systemu.

Rozdział 36: Systemy Kontroli Konfiguracji (Configuration Management)

Ansible:

  1. ansible-playbook [plik_playbooku.yml] – Uruchom playbook Ansible.
  2. ansible [grupa_hostów] -m ping – Wykonaj testowy ping do grupy hostów.

Puppet:

  1. puppet apply [plik_manifestu.pp] – Zastosuj manifest Puppet.
  2. puppet agent -t – Uruchom agenta Puppet w trybie testowym.

Rozdział 37: Narzędzia Raportowania i Wizualizacji

Grafana:

  1. grafana-server start – Uruchom serwer Grafana.
  2. http://localhost:3000 – Domyślny adres interfejsu użytkownika Grafana.

Kibana:

  1. kibana – Uruchom interfejs użytkownika Kibana.
  2. http://localhost:5601 – Domyślny adres interfejsu użytkownika Kibana.

Rozdział 38: Kubernetes i Orkiestracja Kontenerów

Kubectl:

  1. kubectl get pods – Wyświetl listę działających podów.
  2. kubectl apply -f [plik_manifestu.yaml] – Zastosuj manifest Kubernetes.

Minikube:

  1. minikube start – Uruchom lokalne środowisko Kubernetes.
  2. minikube dashboard – Otwórz pulpit nawigacyjny Minikube.

Rozdział 39: Narzędzia Monitorujące Systemy

Prometheus:

  1. prometheus – Uruchom serwer Prometheus.
  2. http://localhost:9090 – Domyślny adres interfejsu użytkownika Prometheus.

Grafana z Prometheus:

  1. grafana-server – Uruchom serwer Grafana.
  2. http://localhost:3000 – Domyślny adres interfejsu użytkownika Grafana.

 

Opanowanie tych narzędzi i technologii może stanowić fundament dla świadomej i efektywnej pracy zarówno dla administratorów systemu, programistów, jak i entuzjastów Linuksa.

Polecane wpisy
Podstawy bezpieczeństwa serwerów Linux
Podstawy bezpieczeństwa serwerów Linux

Podstawy bezpieczeństwa serwerów Linux: przewodnik dla początkujących Serwery Linux są powszechnie używane do obsługi różnych usług, takich jak strony internetowe, Czytaj dalej

Jak sprawdzić, jaką mam kartę graficzną w systemie Linux (Ubuntu, Debian, Fedora)
Jak sprawdzić, jaką mam kartę graficzną w systemie Linux (Ubuntu, Debian, Fedora)

Jak sprawdzić, jaką mam kartę graficzną w systemie Linux (Ubuntu, Debian, Fedora) - poradnik z przykładami Istnieje kilka sposobów na Czytaj dalej