Zachowek to instytucja prawna mająca na celu zabezpieczenie interesów najbliższych członków rodziny spadkodawcy. W polskim prawie jest on obwarowany licznymi warunkami. Ich liczba rodzi wiele pytań dotyczących zachowku. Kiedy jest wymagany? Jak obliczyć jego wysokość? Komu nie przysługuje? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie poniżej.
Zachowek – co to jest? Jakie ma znaczenie w przypadku dziedziczenia ustawowego?
Zachowek to instytucja stworzona z myślą o spadkobiercach, których spadkodawca pominął w testamencie na rzecz innych osób. Mechanizm ten ma na celu zapobiegać nadużyciom i zabezpieczać bliskich nie ujętych w zapisach testamentowych. Mają oni prawo żądać zapłaty określonej kwoty w celu zabezpieczenia swojej sytuacji majątkowej. Momentem rozstrzygającym jest otwarcie spadku, czyli chwila śmierci spadkodawcy.
Zachowek w dziedziczeniu ustawowym. Kto jest w obowiązku zapłaty zachowku?
Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego do grona osób uprawnionych z tytułu zachowku zaliczają się zstępni (potomkowie) spadkodawcy, małżonek oraz rodzice. Dzieci spadkodawcy są uznawane za spadkobierców, nawet jeśli pochodzą spoza małżeństwa, o ile ich pochodzenie jest prawnie ustalone. Uprawnionymi do zachowku są również osoby pozostające w stosunku przysposobienia ze spadkodawcą oraz ich potomkowie. Więcej na temat zasad przyznawania zachowku można dowiedzieć się na prawny.org.pl.
Co to jest substrat zachowku? Sposób obliczania zachowku uwzględnia szereg danych
Aby obliczyć wysokość zachowku, należy przede wszystkim ustalić substrat zachowku. To czysta wartość spadku, czyli aktywa masy spadkowej pomniejszone o zobowiązania. Do tej wartości dodaje się zapisy windykacyjne oraz darowizny, które spadkodawca uczynił przed śmiercią.
Następnie wyznacza się udział spadkowy danego uprawnionego przy dziedziczeniu ustawowym, uwzględniając także spadkobierców niegodnych oraz tych, którzy spadek odrzucili. Uzyskany udział mnoży się przez ½ lub 2/3 – w zależności od sytuacji życiowej spadkobierców. Do większego zachowku mają prawo osoby trwale niezdolne do pracy oraz małoletni.
Kiedy trzeba przeprowadzić zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do zaspokojenia roszczenia?
Prawo do zachowku nie jest bezterminowe. Zgodnie z Kodeksem Cywilnym, roszczenia z tytułu zachowku przedawniają się po upływie pięciu lat od dnia otwarcia spadku lub ogłoszenia testamentu. Dla spadkobierców ustawowych momentem rozpoczęcia biegu przedawnienia jest moment śmierci spadkodawcy, natomiast dla spadkobierców testamentowych – ogłoszenie testamentu.
Wyłączenie spadkobierców niegodnych. Kto nie otrzyma pieniędzy z tytułu zachowku?
Warto pamiętać, że obowiązek pokrycia zachowku nie zawsze występuje.
Prawo do zachowku nie przysługuje pewnym osobom, które:
- odrzuciły spadek: osoby, które zdecydowały się nie przyjąć spadku, są wyłączone z prawa do zachowku;
- są uznane za spadkobierców niegodnych: jeżeli sąd uzna, że dana osoba jest niegodna dziedziczenia, może zostać wyłączona z prawa do zachowku;
- podpisały umowę o zrzeczenie się dziedziczenia: osoby, które zawarły umowę o zrzeczenie się dziedziczenia, nie będą uprawnione do zachowku.
- zostały wydziedziczone: jeśli spadkodawca wyłączył kogoś ze spadku, ta osoba nie będzie mogła ubiegać się o prawo do zachowku;
- są byłymi małżonek spadkodawcy: orzeczenie rozwodu lub separacji z wyłącznej winy małżonka pozbawi go prawa do zachowku.
Zachowek to jeden z najważniejszych element polskiego prawa rodzinnego. Mający na celu ochronę praw spadkobierców, określając, kiedy, jak i komu przysługuje prawo do żądania rekompensaty za brak udziału w podziale spadku.
W Poznaniu, tak jak w wielu innych dużych miastach, męskie salony fryzjerskie, czyli barber shopy, przeżywają prawdziwy renesans. Jako lokalni Czytaj dalej
Dzięki nowoczesnym technologiom człowiek dotarł do praktycznie każdego miejsca na Ziemi, rozpoczął eksplorację kosmosu, a także coraz śmielej stąpa w Czytaj dalej
