Baza wiedzy

Podstawowe polecenia powłoki do wyświetlania plików.

Redakcja 16 marca 2025

Polecenie „cat” służy do wyświetlania zawartości plików tekstowych na ekran. Poniżej znajdują się przykłady użycia:

1. Wyświetlenie pliku tekstowego:

cat /sciezka/do/pliku/plik

2. Wyświetlenie zawartości kilku plików na ekranie

cat plik1 plik2 plik3

3. Wyświetlenie linii z pliku zawierających pewne wyrażenie, słowo, numer (z użyciem „grep”)

cat /sciezka/do/pliku/plik | grep "szukane_wyrazenie"

4. Pozostałe parametry polecenia „cat”

Parametr	Funkcja, czynność
cat -b	numeruje niepuste wiersze w pliku
cat -n	numeruje wszystkie linie wyjściowe
cat -T	wyświetla białe znaki w widoczny sposób i znak tabulacji jako ^\|
cat -s	zastępuje sąsiadujące puste wiersze jednym pustym wierszem
cat -v	wyświetla białe znaki w widoczny sposób, bez znaku tabulacji i końca linii
cat -E	działa podobnie jak -v wyświetlając dodatkowo znak końca linii jako $

Przykładowe użycie w numeracją wszystkich linii w wyświetlanym pliku:

cat -n /sciezka/do/pliku/plik

5. Polecenie „tac” – wyświetla plik od końca, linie ostatnie wyświetlane są na początku, opcje i parametry podobnie jak w „cat”

tac /sciezka/do/pliku/plik

Polecenie „tail” służy do wyświetlania żądanej ilości końcowych linii z pliku – szczególnie przydatne przy obserwacji logów systemowych. Poniżej znajdują się przykłady użycia.

1. Domyślne wywołanie „tail” bez parametrów wyświetli ostatnie 10 linijek pliku

tail /sciezka/do/pliku/plik

2. Wyświetlenie żadanej ilości końcowych linijek z pliku

tail -n 20 /sciezka/do/pliku/plik

3. Śledzenie zmian w pliku – po wyświetleniu żądanej ilości linijek (domyślnie 10) „tail” dalej śledzi plik i wyświetla nowe linie na ekran – przydatne do obserwacji logów systemowych

tail -f /sciezka/do/pliku/plik

4. Wyświetlenie linii z pliku z podaniem jego nazwy na początku

tail -v /sciezka/do pliku/plik

Wszelkie parametry polecenia „tail” można ze sobą łączyć w jednej komendzie.

Polecenie „find” służy do wyszukiwania plików na podstawie ich nazwy, daty modyfikacji, rozmiaru. Pozwala wykonywanie innych poleceń na wyszukanych plikach. Poniżej kilka przykładów użycia.

Czytaj VPN - co to jest i jak z tego korzystać

1. Znajdowanie plików po nazwie i rozszerzeniu

find -name nazwa_pliku

find -name *.php # znajdzie pliki z roszerzeniem .php

2. Znajdowanie plików na podstawie rozmiaru

find -size 100K # znajduje pliki o rozmiarze dokładnie 100 KiB

find -size -100K # znajduje pliki o rozmiarze poniżej 100 KiB

find -size +100K # znajduje pliki o rozmiarze powyżej 100 KiB

3. Szukanie pliku w określonym katalogu z uwzględnieniem typu pliku. Parametr -type określa czego szukamy (-type d dla katalogu, -type f dla pliku, -type l dla dowiązania symbolicznego)

find . -type f -name *.html # wyszukuje pliki z roszerzeniem .html z katalogu bieżącym

find / -type f -name hosts # szuka pliku hosts w katalogu głównym (root)

find /home/user -type d -name public_html # wyszukuje katalog public_html w katalogu użytkownika "user"

4. Wykonywanie innych poleceń na wyszukanych plikach. Parametr -exec pozwala wywołać inne polecenie na znalezionym pliku lub katalogu.

find /home/user/public_html -type d -exec chmod 0755 {} ';' # ustawi uprawnienia wszystkich katalogów w katalogu public_html (łącznie z nim) na 0755

find /home/user/public_html -type f -exec chmod 0644 {} ';' # ustawi uprawnienia wszystkich plików w katalogu public_html na 0644

Polecenie „grep” służy do odnajdowania pewnych wzorców w plikach. Jest dosyć rozbudowanych programem, poniżej kilka przykładów podstawowego użycia.

1. Ogólna składnia polecenia „grep” i parametry

grep [-parametr] wzorzec [plik(i)]

# Parametry:
# Kontrola wyjścia i przeszukiwania:
#
# -v oznacza negację wzorca (czyli nie może on występować)
# -c zamiast wyświetlać linie ze znalezionym fragmentem wyświetla liczbę znalezionych linii
# -L nie wyświetla znalezionego fragmentu tylko pokazuje nazwy plików, w których nie było tego ciągu znaków
# -l odwrotnie do poprzedniego polecenia, wyświetla pliki w których znalazło dany ciąg znaków
# -n wyświetlany jest numer linii w pliku w których znaleziono dany ciąg znaków
# -w wyszukuje tylko całe słowa
# -x wyszukuje tylko całe linie
#
# Kontrola wejścia:
# -f plik – dane do wyszukania są brane po jednym wierszu z 'plik'
# -h po podaniu kilku plików do przeszukania po znalezieniu danego ciągu znaków przy danej linii nie będzie podany plik, w którym się to znajdowało
# -i ignoruje wielkie litery, tzn. jeżeli podamy do wyszukania słowo 'ala', to pokaże nam 'ALA', 'Ala', 'AlA' itd
# -r gdy plik podany do przeszukania jest katalogiem, to zostaną przeszukane wszystkie pliki w tym katalogu

2. Szukanie plików zawierających określony ciąg znaków