Gigabyte Z790 AORUS Elite AX: Jak krok po kroku podkręcić procesor i pamięć na tej wszechstronnej płycie
📌 Wprowadzenie
Gigabyte Z790 AORUS Elite AX to płyta główna z popularnej serii AORUS, stworzona z myślą o entuzjastach, którzy szukają wysokiej wydajności przy rozsądnej cenie. Z790 AORUS Elite AX oferuje wsparcie dla procesorów Intel 13. generacji, obsługę pamięci DDR5 i PCIe 5.0, a także zaawansowane opcje OC. W tym artykule przeprowadzimy Cię przez proces podkręcania zarówno procesora, jak i pamięci RAM na tej płycie głównej.
🔧 Gigabyte Z790 AORUS Elite AX: Kluczowe cechy
⚡ Wydajność i funkcjonalność
- Wsparcie dla Intel Core 13. generacji: Dzięki platformie Z790 płyta obsługuje najnowsze procesory Intel z serii Raptor Lake, zapewniając pełną kompatybilność z DDR5 oraz PCIe 5.0.
- Solidna sekcja zasilania: 16-fazowy układ zasilania sprawia, że płyta jest stabilna i gotowa na wysokie wymagania związane z overclockingiem.
- Chłodzenie i stabilność: Płyta posiada dobre rozwiązania chłodzenia, w tym rozbudowane radiatory VRM i nowoczesne złącza wentylatorów.

🛠️ Krok po kroku: Jak podkręcić procesor i pamięć RAM
🧑🔧 Krok 1: Przygotowanie BIOS do overclockingu
- Wejście do BIOS-u: Po uruchomieniu komputera, wciśnij klawisz DEL lub F2, aby przejść do BIOS-u.
- Zaktualizuj BIOS: Zanim rozpoczniesz, upewnij się, że masz zainstalowaną najnowszą wersję BIOS-u. W tym celu możesz skorzystać z narzędzia Q-Flash lub @BIOS.
- Zresetuj ustawienia BIOS: Jeśli wcześniej dokonywałeś zmian, warto przywrócić ustawienia fabryczne BIOS, aby uniknąć konfliktów podczas OC.
⚙️ Krok 2: Ustawienia CPU w BIOS-ie
- Włącz XMP dla pamięci: Aby pamięci działały na najlepszych ustawieniach, włącz profil XMP (Extreme Memory Profile). Pamięci DDR5 będą działać na domyślnych ustawieniach z maksymalną częstotliwością, na przykład DDR5 6000 MHz.
- Mnożnik procesora: W sekcji OC ustaw mnożnik procesora na 50x, co oznacza 5.0 GHz dla procesora Intel Core i9-13900K. To dobra wartość do rozpoczęcia overclockingu, zwłaszcza przy dobrym chłodzeniu.
- Napięcie CPU: Zwiększ napięcie rdzenia procesora na 1.30-1.35 V, co jest bezpiecznym zakresem dla stabilnego podkręcania. Jeśli chcesz osiągnąć wyższe częstotliwości, napięcie może wynosić 1.4 V, ale pamiętaj, aby monitorować temperatury.
🧑💻 Krok 3: Ustawienia pamięci RAM
- Włącz XMP: Ustawienie XMP zapewnia, że pamięci będą działały na najwyższych możliwych częstotliwościach, takich jak DDR5 6000 MHz lub wyższe. XMP jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które chcą łatwo uzyskać maksymalną wydajność z pamięci.
- Timingi pamięci: Aby poprawić wydajność pamięci, zmniejsz CAS Latency (CL) do wartości 36-38. Takie ustawienie zmniejsza opóźnienia i poprawia przepustowość.
- Napięcie pamięci: W przypadku DDR5, napięcie pamięci powinno wynosić 1.35 V, co jest standardem dla większości nowoczesnych modułów DDR5.
🧑🔧 Krok 4: Ustawienia chłodzenia i monitorowanie temperatury
Stabilność podczas overclockingu zależy od efektywnego chłodzenia, dlatego należy odpowiednio monitorować temperatury i dostosować ustawienia wentylatorów.
- Ustawienia wentylatorów: W BIOS-ie w sekcji Smart Fan lub Fan Control możesz dostosować prędkość wentylatorów w zależności od temperatury procesora i innych komponentów. Dobrze skonfigurowany system chłodzenia pomoże utrzymać stabilność w wysokich temperaturach.
- Monitorowanie temperatury: Śledź temperaturę procesora i VRM w czasie rzeczywistym, szczególnie podczas intensywnych testów obciążeniowych. Pamiętaj, że temperatura powyżej 85°C może wpływać na stabilność systemu.
- Chłodzenie AIO lub powietrzne: Zainwestowanie w odpowiedni system chłodzenia, np. chłodzenie wodne AIO lub wydajne chłodzenie powietrzne jest kluczowe dla stabilności systemu.
🧑💻 Krok 5: Testowanie stabilności
Po wprowadzeniu wszystkich ustawień, czas na przetestowanie stabilności systemu.
- Prime95: Uruchom test Small FFTs w Prime95 przez 30 minut, aby obciążyć CPU i sprawdzić, czy system jest stabilny.
- Cinebench R23: Uruchom testy Cinebench zarówno jednowątkowe, jak i wielowątkowe, aby obciążyć CPU i sprawdzić wydajność systemu.
- AIDA64: Przeprowadź test stabilności z narzędziem AIDA64, które obciąży CPU, RAM i inne podzespoły, sprawdzając stabilność całego systemu.
⚠️ Zalecenia i bezpieczeństwo
Podkręcanie komponentów zawsze wiąże się z ryzykiem, dlatego ważne jest, aby przeprowadzać je z rozwagą. Oto kilka wskazówek:
- Chłodzenie: Jeśli temperatura procesora przekroczy 90°C, należy obniżyć mnożnik CPU lub napięcie.
- Zasilacz: Używaj zasilacza o mocy przynajmniej 750 W z certyfikatem 80 Plus Gold lub wyższym.
- Napięcia: Nigdy nie przekraczaj 1.45 V na rdzeniu CPU, aby uniknąć uszkodzeń sprzętu.
📈 Podsumowanie
Gigabyte Z790 AORUS Elite AX to świetna płyta główna, która oferuje solidne możliwości overclockingu w średniej półce cenowej. Dzięki odpowiednim ustawieniom BIOS, poprawnej konfiguracji chłodzenia oraz testowaniu stabilności, możesz osiągnąć znaczną poprawę wydajności bez ryzyka uszkodzenia komponentów. Pamiętaj, że klucz do sukcesu to stopniowe podkręcanie, monitorowanie temperatur oraz testowanie stabilności na każdym etapie.