Linux

Nadawanie uprawnień użytkownikom i grupom w systemie Linux

Redakcja 13 kwietnia 2024

Nadawanie uprawnień użytkownikom i grupom w systemie Linux

W systemie Linux uprawnienia określają, co użytkownicy i grupy mogą robić z plikami i katalogami. Uprawnienia są przypisywane do plików, katalogów i urządzeń, a użytkownicy i grupy mogą mieć różne poziomy dostępu do tych zasobów.

Istnieje trzy podstawowe typy uprawnień:

Właściciel: Właściciel pliku lub katalogu ma nad nim pełne uprawnienia i może go czytać, zapisywać i wykonywać.
Grupa: Grupa, do której należy plik lub katalog, ma nad nim określone uprawnienia.
Inni: Wszyscy inni użytkownicy systemu mają nad plikiem lub katalogiem określone uprawnienia.

Uprawnienia są reprezentowane przez ciąg składający się z 10 znaków. Pierwsze trzy znaki określają uprawnienia właściciela, kolejne trzy znaki określają uprawnienia grupy, a ostatnie cztery znaki określają uprawnienia innych użytkowników.

Nadawanie uprawnień użytkownikom i grupom w systemie Linux

Każdy znak w ciągu uprawnień może mieć jedną z trzech wartości:

r: Użytkownik może czytać plik lub katalog.
w: Użytkownik może zapisywać do pliku lub katalogu.
x: Użytkownik może wykonywać plik lub katalog.

Na przykład, uprawnienia 755 oznaczają, że właściciel ma pełne uprawnienia do pliku lub katalogu (czytanie, zapisywanie i wykonywanie), członkowie grupy mają uprawnienia do czytania i wykonywania, a inni użytkownicy mają tylko uprawnienia do czytania.

Istnieje kilka sposobów nadawania uprawnień użytkownikom i grupom w systemie Linux. W tym poradniku omówimy dwie najpopularniejsze metody:

1. Użycie polecenia chmod

Polecenie chmod służy do zmiany uprawnień plików i katalogów.

Składnia:

chmod ugo [+-=][rwx] filename

Opcje:

ugo: Określa, do kogo mają zostać zmienione uprawnienia:
- u: Właściciel
- g: Grupa
- o: Inni
- a: Wszyscy (właściciel, grupa i inni)
+-=: Określa operację do wykonania:
- +: Dodaje uprawnienia
- -: Usuwa uprawnienia
- =: Ustawia uprawnienia na określoną wartość
rwx: Określa, jakie uprawnienia mają zostać zmienione:
- r: Czytanie
- w: Zapisywanie
- x: Wykonywanie

Przykład:

Aby zmienić uprawnienia pliku myfile tak, aby właściciel miał pełne uprawnienia, grupa miała uprawnienia do czytania i wykonywania, a inni użytkownicy mieli tylko uprawnienia do czytania, wykonaj następujące polecenie:

chmod 754 myfile

2. Użycie narzędzia graficznego

Czytaj Konfiguruj firewall Linux

Wiele dystrybucji Linuksa posiada narzędzia graficzne do zarządzania uprawnieniami. Możesz ich używać do przeglądania i zmiany uprawnień plików i katalogów.

Kroki:

Otwórz narzędzie do zarządzania uprawnieniami. Nazwa narzędzia może się różnić w zależności od dystrybucji Linuksa, ale często jest to “Prawa dostępu do plików” lub “Uprawnienia”.
Wybierz plik lub katalog, którego uprawnienia chcesz zmienić.
Zobacz sekcję “Uprawnienia” i zmień uprawnienia dla właściciela, grupy i innych użytkowników.
Kliknij przycisk “Zapisz”.

Dodatkowe informacje:

Możesz użyć polecenia ls -l do wyświetlenia listy plików i katalogów wraz z ich uprawnieniami.
Możesz użyć polecenia chown do zmiany właściciela pliku lub katalogu.
Możesz użyć polecenia chgrp do zmiany grupy pliku lub katalogu.