Wykorzystanie Network Performance Monitor do analizy wydajności sieci w Windows Server
📶 Wykorzystanie Network Performance Monitor do analizy wydajności sieci w Windows Server
🧭 Wprowadzenie
Wydajność sieci ma kluczowe znaczenie dla działania serwerów, aplikacji i usług w nowoczesnych środowiskach IT. System operacyjny Windows Server umożliwia zaawansowane monitorowanie infrastruktury sieciowej poprzez integrację z narzędziem Network Performance Monitor (NPM) — częścią pakietu Microsoft System Center Operations Manager (SCOM).
W tym artykule omówimy, jak wdrożyć, skonfigurować i wykorzystać Network Performance Monitor do skutecznej analizy wydajności sieci w środowisku serwerowym.
📌 Czym jest Network Performance Monitor (NPM)?
Network Performance Monitor (NPM) to moduł rozszerzający funkcjonalność System Center Operations Manager (SCOM). Umożliwia on:
- Monitorowanie opóźnień i strat pakietów w czasie rzeczywistym
- Wizualizację topologii sieci
- Wykrywanie tzw. „network hotspots” (wąskich gardeł)
- Generowanie alertów na podstawie danych z infrastruktury sieciowej
🔧 NPM współpracuje z systemami Windows Server oraz urządzeniami sieciowymi (routery, przełączniki) za pomocą protokołów takich jak ICMP i SNMP.

⚙️ Wymagania wstępne
✅ Wymagania systemowe:
- Windows Server 2016/2019/2022 (dla agenta SCOM)
- Zainstalowany i skonfigurowany System Center Operations Manager
- Uprawnienia administracyjne
- Dostęp do punktów monitorowania sieci (linki logiczne)
📦 Wymagane komponenty:
- Agent SCOM na każdym monitorowanym serwerze
- Włączony port ICMP (dla pomiaru opóźnień)
- Konfigurowalne reguły zapory sieciowej w Windows Defender Firewall
🛠️ Instalacja Network Performance Monitor
- Pobierz NPM Management Pack z portalu Microsoft lub SCOM Marketplace.
- W SCOM Console przejdź do:
Administration > Management Packs > Import Management Packs
- Zaimportuj pliki
.mpb
i.xml
dla NPM. - Po zaimportowaniu przejdź do:
Monitoring > Network Performance Monitor
🌐 Konfiguracja punktów pomiarowych (Monitoring Points)
🔗 Co to są punkty pomiarowe?
To serwery z zainstalowanym agentem SCOM, które służą jako źródła i cele pomiaru opóźnień oraz strat pakietów w sieci.
🔧 Tworzenie punktów:
- Wybierz serwery z różnych lokalizacji (np. oddziały, data center)
- Upewnij się, że mogą się komunikować za pomocą ICMP
- Włącz reguły zapory zezwalające na ruch ICMP Echo Request/Reply
📈 Analiza i wizualizacja danych
🖥️ Konsola SCOM – Dashboard
NPM oferuje kilka gotowych paneli:
- Network State Dashboard – ogólny stan połączeń sieciowych
- Hop-by-Hop Dashboard – analiza trasy i opóźnień
- Node-to-Node Dashboard – dane między wybranymi punktami
📊 Wizualizacje zawierają:
- Wskaźniki latency (ms) i packet loss (%)
- Alarmy przekroczenia progów
- Interaktywną mapę połączeń
📉 Alerty i raportowanie
- Można ustawić progi opóźnień i strat, np.:
- Latency > 200 ms
- Packet Loss > 5%
- Alerty można wysyłać:
- Jako powiadomienia e-mail
- Do systemów ticketowych
- Do PowerShell lub webhooków (np. Teams, Slack)
🧠 Alerty można łączyć z zasadami automatyzacji — np. restart interfejsu lub logowanie zdarzenia.
📡 Praktyczne scenariusze użycia NPM w Windows Server
🔍 1. Diagnostyka problemów z VPN
📌 Przykład: użytkownicy skarżą się na wolne połączenie VPN.
✅ NPM wykrywa opóźnienie na trasie między serwerem RRAS a centralą.
🔍 2. Wąskie gardła między lokalizacjami
📌 Przykład: serwery plików między oddziałami działają wolno.
✅ NPM ujawnia, że problem leży po stronie przeciążonego routera.
🔍 3. Analiza degradacji po wdrożeniu aktualizacji
📌 Przykład: po aktualizacji switchy pojawiły się spadki wydajności.
✅ NPM pokazuje zwiększone straty pakietów na nowych portach VLAN.
📋 Zalety stosowania NPM w Windows Server
✅ Centralizacja – dane z wielu lokalizacji w jednym miejscu
✅ Przejrzystość – czytelne dashboardy i raporty
✅ Wczesne ostrzeganie – alerty zanim użytkownik zgłosi problem
✅ Integracja z Windows Server – pełna kompatybilność z systemami Microsoft
✅ Automatyzacja – możliwość uruchamiania skryptów i procesów
🚧 Ograniczenia i rekomendacje
⚠️ ICMP może być blokowany przez zapory – należy dodać wyjątki
⚠️ Potrzebna jest znajomość topologii sieci – aby prawidłowo definiować punkty pomiarowe
⚠️ NPM nie analizuje danych aplikacyjnych – do tego lepszy będzie np. Wireshark
🛡️ Warto połączyć NPM z innymi narzędziami do monitorowania aplikacji i zasobów serwerowych.
📌 Podsumowanie
Network Performance Monitor to skuteczne narzędzie, które w połączeniu z Windows Server oraz SCOM umożliwia dogłębną analizę i monitorowanie wydajności sieci. Umożliwia szybkie identyfikowanie problemów, lokalizowanie źródeł opóźnień i zapewnienie stabilności działania usług krytycznych w organizacji.
📈 Dzięki graficznym dashboardom i inteligentnym alertom, administratorzy mogą działać proaktywnie, a nie tylko reagować na awarie.