Jak ominąć bezpieczny rozruch i TPM w systemie Windows
Bezpieczny rozruch (Secure Boot) oraz Trusted Platform Module (TPM) to technologie zaprojektowane w celu zwiększenia bezpieczeństwa systemów operacyjnych, szczególnie w systemach Windows. Obie te funkcje pomagają w ochronie przed złośliwym oprogramowaniem, takim jak rootkity, poprzez zapewnienie, że tylko zaufane oprogramowanie może zostać uruchomione podczas rozruchu komputera. Niemniej jednak, istnieją sytuacje, w których użytkownicy mogą chcieć wyłączyć te funkcje, na przykład podczas instalacji systemu operacyjnego, korzystania z niestandardowych sterowników lub gdy napotkają problemy z kompatybilnością. W tym artykule omówimy, jak ominąć bezpieczny rozruch oraz TPM w systemie Windows, jakie kroki należy podjąć, oraz jakie potencjalne ryzyko wiąże się z wyłączeniem tych funkcji.
Czym jest Bezpieczny Rozruch (Secure Boot)?
Bezpieczny rozruch to funkcja BIOS/UEFI, która zapewnia, że komputer uruchamia się tylko z oprogramowania podpisanego cyfrowo przez zaufane źródło. Jest to ważna część zabezpieczeń systemu, ponieważ chroni komputer przed uruchomieniem nieautoryzowanego lub złośliwego oprogramowania na poziomie rozruchu, takiego jak rootkity czy bootloadery.
Funkcja bezpiecznego rozruchu jest zwykle włączona domyślnie na nowoczesnych komputerach z systemem Windows 8 i nowszymi wersjami. Aby móc zainstalować lub uruchomić system operacyjny, aplikacje czy sterowniki, które nie są podpisane cyfrowo, użytkownicy muszą wyłączyć tę funkcję w ustawieniach BIOS/UEFI.

Co to jest TPM (Trusted Platform Module)?
TPM to układ kryptograficzny, który zapewnia sprzętowy poziom zabezpieczeń w komputerach. Jego głównym zadaniem jest przechowywanie kluczy szyfrowania, certyfikatów oraz innych poufnych informacji w sposób bezpieczny, co zwiększa odporność systemu na ataki. TPM jest wykorzystywany w różnych mechanizmach zabezpieczeń, takich jak:
- BitLocker – szyfrowanie dysku twardego w systemie Windows.
- Windows Hello – uwierzytelnianie biometryczne.
- Podpisy cyfrowe – zabezpieczenie plików i aplikacji.
TPM jest często wymagany do uruchomienia systemu Windows 10 i 11, zwłaszcza w przypadku nowych wersji systemów operacyjnych. Możliwe jest jednak, że użytkownicy nie będą mogli zainstalować lub uruchomić systemu bez TPM, co może stanowić problem w przypadku korzystania z niestandardowych konfiguracji sprzętowych.
Kiedy może być konieczne wyłączenie TPM i bezpiecznego rozruchu?
Istnieją sytuacje, w których użytkownicy muszą wyłączyć TPM oraz bezpieczny rozruch:
- Instalacja starszego systemu operacyjnego: Starsze wersje systemu Windows, takie jak Windows 7 lub wcześniejsze, mogą nie obsługiwać TPM lub wymagać wyłączenia bezpiecznego rozruchu, aby umożliwić instalację.
- Używanie niestandardowych sterowników lub oprogramowania: Niektóre aplikacje lub sterowniki mogą nie być podpisane cyfrowo, co sprawia, że system Windows blokuje ich uruchomienie, gdy bezpieczny rozruch jest włączony.
- Problemy z kompatybilnością sprzętu: Niektóre urządzenia mogą mieć problemy z TPM lub bezpiecznym rozruchem, szczególnie jeśli są starsze lub mają niestandardowe konfiguracje.
Chociaż wyłączenie tych funkcji może być konieczne w niektórych przypadkach, należy pamiętać, że wiąże się to z ryzykiem zmniejszenia poziomu zabezpieczeń systemu.
Jak wyłączyć bezpieczny rozruch i TPM w systemie Windows?
W celu ominięcia funkcji bezpiecznego rozruchu oraz TPM, użytkownicy muszą wprowadzić zmiany w ustawieniach BIOS/UEFI. Poniżej znajdują się szczegółowe kroki, jak to zrobić:
1. Jak wyłączyć bezpieczny rozruch w BIOS/UEFI
Aby wyłączyć bezpieczny rozruch w systemie Windows, musisz uzyskać dostęp do BIOS/UEFI swojego komputera. Oto jak to zrobić:
- Wejdź do ustawień BIOS/UEFI: Uruchom komputer i naciśnij odpowiedni klawisz (zwykle F2, DEL, ESC lub F10, w zależności od producenta) podczas rozruchu, aby wejść do ustawień BIOS/UEFI.
- Zlokalizuj ustawienie „Secure Boot”: W zależności od producenta płyty głównej, opcja ta może być dostępna w różnych sekcjach. Zwykle znajdziesz ją w sekcji „Boot” lub „Security”.
- Wyłącz bezpieczny rozruch: Zmień ustawienie Secure Boot z „Enabled” (Włączone) na „Disabled” (Wyłączone).
- Zapisz zmiany i uruchom ponownie komputer: Po wyłączeniu funkcji Secure Boot zapisz ustawienia i zrestartuj komputer, aby zastosować zmiany.
2. Jak wyłączyć TPM w BIOS/UEFI
Podobnie jak w przypadku bezpiecznego rozruchu, aby wyłączyć TPM, musisz uzyskać dostęp do ustawień BIOS/UEFI:
- Wejdź do ustawień BIOS/UEFI: Podobnie jak w przypadku wyłączania bezpiecznego rozruchu, uruchom komputer i naciśnij odpowiedni klawisz, aby przejść do ustawień BIOS/UEFI.
- Zlokalizuj ustawienie „TPM” lub „Security Chip”: Opcja ta może być zlokalizowana w sekcji „Security” lub „Advanced”. W zależności od wersji BIOS/UEFI, może to być również określane jako „PTT” (Platform Trust Technology) w przypadku niektórych komputerów z procesorami Intel.
- Wyłącz TPM: Zmień ustawienie TPM z „Enabled” (Włączone) na „Disabled” (Wyłączone).
- Zapisz zmiany i uruchom ponownie komputer: Po wyłączeniu TPM, zapisz zmiany i zrestartuj komputer.
Potencjalne ryzyko związane z wyłączeniem TPM i bezpiecznego rozruchu
Choć wyłączenie TPM oraz bezpiecznego rozruchu może rozwiązać problemy z instalacją starszych systemów operacyjnych lub sterowników, wiąże się to z pewnym ryzykiem:
- Zwiększone ryzyko złośliwego oprogramowania: Bez funkcji bezpiecznego rozruchu oraz TPM, system może być bardziej podatny na ataki, takie jak rootkity i inne złośliwe oprogramowanie, które mogą uruchamiać się przed systemem operacyjnym.
- Brak ochrony przed nieautoryzowanym dostępem: Funkcje te stanowią dodatkową warstwę ochrony, która zapobiega nieautoryzowanemu dostępowi do systemu, szczególnie w przypadku urządzeń z włączonym szyfrowaniem BitLocker.
- Problemy z kompatybilnością z przyszłymi aktualizacjami: Wyłączenie tych funkcji może uniemożliwić instalację niektórych aktualizacji systemu Windows, które mogą wymagać ich włączenia do działania.
Podsumowanie
Bezpieczny rozruch i TPM to kluczowe funkcje zabezpieczające, które zapewniają większą ochronę przed złośliwym oprogramowaniem oraz nieautoryzowanym dostępem do systemu. Niemniej jednak, w niektórych przypadkach, takich jak instalacja starszych systemów operacyjnych lub niestandardowych sterowników, konieczne może być wyłączenie tych funkcji. Proces ten jest stosunkowo prosty i wymaga jedynie zmiany ustawień w BIOS/UEFI. Należy jednak pamiętać, że wyłączenie tych funkcji zmniejsza poziom zabezpieczeń, dlatego warto podjąć odpowiednie środki ostrożności, aby chronić system przed potencjalnymi zagrożeniami.