Użytkownicy i grupy w Linuksie: przewodnik krok po kroku

Zarządzanie użytkownikami i grupami jest kluczowe dla utrzymania bezpieczeństwa i porządku w systemie Linux. W tym poradniku przedstawimy krok po kroku instrukcję tworzenia, usuwania, modyfikowania i zarządzania użytkownikami i grupami w systemie Linux.

Podstawowe pojęcia

• Użytkownik: Osoba, która ma konto w systemie Linux i może się do niego logować.
• Grupa: Zbiór użytkowników, którym można przypisać wspólne uprawnienia.
• Identyfikator użytkownika (UID): Unikalny numer identyfikujący użytkownika w systemie.
• Identyfikator grupy (GID): Unikalny numer identyfikujący grupę w systemie.
• Plik passwd: Plik przechowujący informacje o użytkownikach, takie jak ich nazwy użytkowników, hasła, UID i GID.
• Plik group: Plik przechowujący informacje o grupach, takie jak ich nazwy, GID i lista członków.

Tworzenie użytkownika

Aby utworzyć nowego użytkownika w systemie Linux, użyj polecenia useradd. Składnia polecenia jest następująca:

useradd [opcje] <nazwa użytkownika>

Przykład:

useradd nowy_uzytkownik

To polecenie utworzy nowego użytkownika o nazwie nowy_uzytkownik z domyślnymi ustawieniami.

Dodatkowe opcje polecenia useradd

Polecenie useradd oferuje różne opcje umożliwiające dostosowanie sposobu tworzenia użytkownika. Oto kilka przydatnych opcji:

• -m: Tworzy katalog domowy dla użytkownika.
• -g <grupa>: Przypisuje użytkownika do określonej grupy.
• -s <powłoka>: Ustawia domyślną powłokę dla użytkownika.
• -U: Tworzy użytkownika bez uprawnień root.

Przykład:

useradd -m -g developerzy -s /bin/bash nowy_uzytkownik

To polecenie utworzy nowego użytkownika o nazwie nowy_uzytkownik, utworzy dla niego katalog domowy, przypisze go do grupy developerzy i ustawi domyślną powłokę na /bin/bash.

Modyfikowanie użytkownika

Istnieje wiele sposobów modyfikowania informacji o użytkowniku. Możesz zmienić hasło użytkownika, jego domyślną grupę, powłokę i inne ustawienia.

Przykład:

• Zmiana hasła użytkownika: passwd nowy_uzytkownik
• Zmiana domyślnej grupy użytkownika: usermod -g developerzy nowy_uzytkownik
• Zmiana domyślnej powłoki użytkownika: usermod -s /bin/zsh nowy_uzytkownik

Usuwanie użytkownika

Aby usunąć użytkownika z systemu, użyj polecenia userdel. Składnia polecenia jest następująca:

userdel [opcje] <nazwa użytkownika>

Przykład:

userdel nowy_uzytkownik

To polecenie usunie użytkownika o nazwie nowy_uzytkownik z systemu. Należy pamiętać, że usunięcie użytkownika może spowodować usunięcie jego katalogu domowego i plików.

Tworzenie grupy

Aby utworzyć nową grupę w systemie Linux, użyj polecenia groupadd. Składnia polecenia jest następująca:

groupadd [opcje] <nazwa grupy>

Przykład:

groupadd developerzy

To polecenie utworzy nową grupę o nazwie developerzy.

Dodatkowe opcje polecenia groupadd

Polecenie groupadd oferuje różne opcje umożliwiające dostosowanie sposobu tworzenia grupy. Na przykład możesz określić GID dla grupy.

Przykład:

groupadd -g 1000 developerzy

To polecenie utworzy nową grupę o nazwie developerzy i nada jej GID 1000.

Modyfikowanie grupy

Możesz modyfikować informacje o grupie, takie jak jej nazwa lub GID.

Przykład:

• Zmiana nazwy grupy: `groupmod -n programiści developerzy

Dodawanie użytkowników do grupy

Aby dodać użytkownika do grupy, użyj polecenia usermod. Składnia polecenia jest następująca:

usermod -G <grupa1,grupa2,...> <nazwa użytkownika>

Przykład:

usermod -G developerzy,administratorzy nowy_uzytkownik

To polecenie doda użytkownika nowy_uzytkownik do grup developerzy i administratorzy.

Usuwanie użytkowników z grupy

Aby usunąć użytkownika z grupy, użyj polecenia gpasswd. Składnia polecenia jest następująca:

gpasswd -d <nazwa użytkownika> <nazwa grupy>

Przykład:

gpasswd -d nowy_uzytkownik developerzy

To polecenie usunie użytkownika nowy_uzytkownik z grupy developerzy.

Wyświetlanie informacji o użytkownikach i grupach

Istnieje wiele sposobów wyświetlania informacji o użytkownikach i grupach.

• Wyświetlanie informacji o bieżącym użytkowniku: whoami
• Wyświetlanie listy wszystkich użytkowników: cat /etc/passwd
• Wyświetlanie informacji o określonym użytkowniku: grep <nazwa użytkownika> /etc/passwd
• Wyświetlanie listy wszystkich grup: cat /etc/group
• Wyświetlanie informacji o określonej grupie: grep <nazwa grupy> /etc/group
• Wyświetlanie grup, do których należy użytkownik: groups <nazwa użytkownika>

Podsumowanie

Zarządzanie użytkownikami i grupami jest ważnym aspektem administrowania systemem Linux. Korzystając z tego przewodnika, możesz tworzyć, usuwać, modyfikować i zarządzać użytkownikami i grupami, aby zapewnić bezpieczeństwo i porządek w swoim systemie.

Dodatkowe zasoby

• Strona man polecenia useradd: https://man7.org/linux/man-pages/man1/users.1.html
• Strona man polecenia usermod: https://www.oreilly.com/library/view/running-linux-third/156592469X/ch04s14.html
• Strona man polecenia userdel: https://www.godaddy.com/help/remove-a-linux-user-19158
• Strona man polecenia groupadd: https://man7.org/linux/man-pages/man1/groups.1.html
• Strona man polecenia groupmod: https://man7.org/linux/man-pages/man1/groups.1.html
• Strona man polecenia gpasswd: https://man7.org/linux/man-pages/man1/groups.1.html
• Dokumentacja Linuksa – Zarządzanie użytkownikami i grupami: https://tldp.org/guides.html
• Jak zarządzać użytkownikami i grupami w systemie Linux: https://www.digitalocean.com/community/tutorials/how-to-add-and-delete-users-on-ubuntu-20-04

Polecane wpisy

Największe dziury w Linux

Oto kilka znanych podatności w systemie Linux: Największe dziury w Linux Shellshock (CVE-2014-6271): To była podatność, Czytaj dalej

Linux w Sferze Nauki Danych: Przetwarzanie i Analiza Danych

Nauka danych to dziedzina, która zajmuje się zbieraniem, przetwarzaniem i analizą dużych ilości danych. Dane te mogą pochodzić z różnych Czytaj dalej