Systemy operacyjne, Microsoft Windows, Linux, MacOS, Unix

Redakcja 11 kwietnia 2023

System operacyjny (ang. Operating System, OS) to program komputerowy, który zarządza zasobami sprzętowymi i programowymi komputera oraz zapewnia środowisko pracy dla innych aplikacji. System operacyjny jest podstawą dla każdego komputera, ponieważ bez niego nie byłoby możliwe korzystanie z jego zasobów.

System operacyjny pełni wiele funkcji, w tym:

Zarządzanie pamięcią: System operacyjny zarządza pamięcią komputera, która jest ograniczona. Dzięki niemu programy i dane są przechowywane w pamięci komputera, a także możliwe jest zarządzanie tymi zasobami i dostęp do nich przez różne procesy.
Zarządzanie procesami: System operacyjny zarządza procesami, czyli uruchomionymi programami. Dzięki niemu możliwe jest kontrolowanie, które programy działają w danym momencie i jakie zasoby są dla nich dostępne.
Zarządzanie plikami: System operacyjny zarządza przechowywaniem i dostępem do plików na dysku twardym. Dzięki niemu użytkownik może przechowywać i organizować swoje dane w różnych katalogach i plikach.
Zarządzanie urządzeniami: System operacyjny zarządza urządzeniami podłączonymi do komputera, takimi jak drukarki, skanery, klawiatury czy myszki. Dzięki temu użytkownik może korzystać z różnych urządzeń, a system operacyjny zapewnia im odpowiednie sterowniki.
Interfejs użytkownika: System operacyjny dostarcza interfejs użytkownika, czyli graficzny interfejs użytkownika (GUI) lub interfejs wiersza poleceń, który umożliwia użytkownikowi korzystanie z komputera w sposób intuicyjny i łatwy do opanowania.

Systemy operacyjne są bardzo ważne dla funkcjonowania komputera i istnieje wiele różnych systemów operacyjnych, takich jak Windows, macOS, Linux, Android czy iOS, które są używane w różnych urządzeniach i zastosowaniach.

Systemy operacyjne Microsoft

Windows to rodzina systemów operacyjnych opracowanych i wydawanych przez firmę Microsoft. Istnieje wiele różnych wersji systemu Windows, a każda z nich ma swoje unikalne cechy i funkcje. Poniżej przedstawiam krótki opis kilku najważniejszych wersji systemu Windows:

Windows 95: Windows 95 został wydany w 1995 roku i był pierwszą wersją systemu Windows z graficznym interfejsem użytkownika. System Windows 95 wprowadził wiele nowych funkcji, takich jak przeciąganie i upuszczanie, menu Start i pasek zadań.
Windows XP: Windows XP został wydany w 2001 roku i był jednym z najpopularniejszych systemów operacyjnych Windows. Windows XP wprowadził wiele nowych funkcji, takich jak poprawione systemy plików, lepsze zarządzanie pamięcią i stabilność systemu.
Windows Vista: Windows Vista został wydany w 2006 roku i wprowadził wiele nowych funkcji, takich jak interfejs Aero, nowe narzędzia do szukania plików i zwiększoną ochronę przed wirusami i innymi zagrożeniami.
Windows 7: Windows 7 został wydany w 2009 roku i był następcą Windows Vista. Windows 7 wprowadził wiele nowych funkcji, takich jak bardziej intuicyjny interfejs użytkownika, funkcje multimedialne i ulepszony system wykrywania i rozwiązywania problemów.
Windows 8: Windows 8 został wydany w 2012 roku i był pierwszą wersją systemu Windows z interfejsem użytkownika opartym na kafelkach. Windows 8 wprowadził wiele nowych funkcji, takich jak wsparcie dla dotykowych ekranów i ulepszony system przeszukiwania plików.
Windows 10: Windows 10 został wydany w 2015 roku i jest najnowszą wersją systemu operacyjnego Windows. Windows 10 wprowadził wiele nowych funkcji, takich jak Cortana – osobisty asystent, nowy przeglądarka Microsoft Edge, a także wiele usprawnień w zakresie bezpieczeństwa i wydajności.

Czytaj Jak pobrać ISO Windows 10

Wśród innych wersji systemu Windows można wymienić m.in. Windows NT, Windows 2000, Windows Server, Windows Mobile czy Windows CE. Każda z wersji systemu Windows ma swoje zalety i wady, a wybór odpowiedniej zależy od indywidualnych potrzeb i wymagań użytkownika.

Systemy operacyjne Linux

Linux to rodzaj systemu operacyjnego, który jest rozwijany i udostępniany na zasadach wolnego oprogramowania. Istnieje wiele różnych dystrybucji systemu Linux, czyli wariantów z różnymi zestawami narzędzi i aplikacji. Poniżej przedstawiam krótki opis kilku najważniejszych dystrybucji systemu Linux:

Ubuntu: Ubuntu to jedna z najpopularniejszych dystrybucji systemu Linux. Jest to wersja oparta na systemie Debian i charakteryzuje się prostotą obsługi oraz wsparciem dla najnowszych technologii.
Fedora: Fedora to dystrybucja systemu Linux rozwijana przez firmę Red Hat. Charakteryzuje się nowoczesnymi technologiami i najnowszymi wersjami oprogramowania.
CentOS: CentOS to dystrybucja systemu Linux oparta na kodzie źródłowym Red Hat Enterprise Linux. Jest to popularna wersja, która często wykorzystywana jest w serwerach.
Debian: Debian to jedna z najstarszych i najbardziej stabilnych dystrybucji systemu Linux. Charakteryzuje się prostotą i stabilnością oraz wsparciem dla wielu różnych architektur sprzętowych.
Arch Linux: Arch Linux to dystrybucja systemu Linux, która charakteryzuje się elastycznością i możliwością dostosowania do indywidualnych potrzeb użytkownika. Jest to wersja dedykowana dla użytkowników zaawansowanych.

Wśród innych dystrybucji systemu Linux można wymienić m.in. Mint, OpenSUSE, Gentoo czy Slackware. Każda z dystrybucji ma swoje zalety i wady, a wybór odpowiedniej zależy od indywidualnych potrzeb i wymagań użytkownika.

Systemy operacyjne MacOS

MacOS to rodzaj systemu operacyjnego rozwijanego przez firmę Apple, który jest dedykowany dla komputerów Macintosh. Poniżej przedstawiam krótki opis kilku najważniejszych wersji systemu MacOS:

MacOS Classic: MacOS Classic to pierwotna wersja systemu operacyjnego dla komputerów Macintosh, która była dostępna w latach 80. i 90. XX wieku. Charakteryzowała się ikonami, menu paskowymi i oknami, które były uważane za rewolucyjne w tamtych czasach.
MacOS X: MacOS X to obecnie najpopularniejsza wersja systemu operacyjnego dla komputerów Macintosh. Pierwsza wersja została wydana w 2001 roku i charakteryzuje się zaawansowanym interfejsem użytkownika, systemem plików Unix oraz możliwością uruchamiania aplikacji napisanych dla systemów operacyjnych z rodziny Unix.
macOS Server: macOS Server to wersja systemu operacyjnego dla serwerów oparta na systemie macOS. Oferuje ona narzędzia do zarządzania siecią, przepływem danych i zabezpieczeń, a także umożliwia uruchamianie usług sieciowych.
macOS Big Sur: macOS Big Sur to najnowsza wersja systemu operacyjnego dla komputerów Macintosh, wydana w 2020 roku. Charakteryzuje się nowym wyglądem interfejsu użytkownika, ulepszonymi funkcjami oraz poprawioną wydajnością.
macOS Monterey: macOS Monterey to kolejna, zapowiadana na 2021 rok wersja systemu operacyjnego dla komputerów Macintosh. Będzie ona zawierała nowe funkcje, w tym m.in. tryb Focus, ulepszony przeglądarkę Safari, a także usprawnienia w obsłudze iPadów i iPhone’ów.

Czytaj GPT czy MBR w systemie Windows 10: Porównanie technologii dyskowych

MacOS jest systemem operacyjnym zamkniętym, który jest dedykowany dla komputerów Macintosh. Wśród jego najważniejszych zalet wymienia się łatwość obsługi, stabilność oraz integrację z innymi urządzeniami Apple, takimi jak iPhone czy iPad.

Systemy operacyjne Unix

Unix to rodzina systemów operacyjnych rozwijanych na początku lat 70. XX wieku. Z powodu otwartej licencji systemu operacyjnego Unix, powstało wiele różnych wersji i dystrybucji tego systemu. Poniżej przedstawiam krótki opis kilku najważniejszych wersji systemu Unix:

FreeBSD: FreeBSD to jedna z najpopularniejszych wersji systemu Unix. Jest to wolny i otwarty system operacyjny, który rozwijany jest przez społeczność programistów. FreeBSD charakteryzuje się wysoką wydajnością, bezpieczeństwem oraz stabilnością.
Linux: Linux to wolny i otwarty system operacyjny, który powstał na bazie systemu Unix. Charakteryzuje się wysoką wydajnością, skalowalnością oraz bezpieczeństwem. Linux jest powszechnie używany jako system operacyjny serwerów, ale również jako system operacyjny dla komputerów stacjonarnych i laptopów.
Solaris: Solaris to system operacyjny, który został rozwinięty przez firmę Sun Microsystems (obecnie Oracle). Charakteryzuje się wydajnością, skalowalnością oraz stabilnością. Solaris był popularny wśród firm jako system operacyjny dla serwerów.
macOS: macOS to system operacyjny dla komputerów Macintosh rozwijany przez firmę Apple. Charakteryzuje się zaawansowanym interfejsem użytkownika oraz możliwością uruchamiania aplikacji napisanych dla systemów operacyjnych z rodziny Unix.
AIX: AIX to system operacyjny, który został rozwinięty przez firmę IBM. Charakteryzuje się wysoką wydajnością, skalowalnością oraz bezpieczeństwem. AIX jest popularny wśród firm jako system operacyjny dla serwerów.

Systemy operacyjne Unix charakteryzują się wysoką wydajnością, skalowalnością oraz bezpieczeństwem. Wiele z nich jest wolnymi i otwartymi systemami operacyjnymi, co oznacza, że są one dostępne za darmo i można je swobodnie modyfikować oraz rozwijać. Unix jest często używany jako system operacyjny serwerów, ale również jako system operacyjny dla komputerów stacjonarnych i laptopów.

Czytaj Wirusy komputerowe nazwy